گردشگری ساحلی از بزرگترین فعالیتهای جهان است که با رشد شتابنده خود به فعالیتی چندمنظوره مبدل گشته است. بطوریکه توسعه توریسم و تفریحات مربوطه از عوامل موثر در شکل دهی الگوی توسعه نواحی ساحلی بوده و تأمین کننده مزایای مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی بسیاری برای میزبان است. اما از طرفی دیگر، چنین رویکردی موجب پدید آمدن نگرانیها و بیمهایی از تهدید و تخریب هویت، محیط و میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی ساکنان محلی سواحل گشته است. بطوریکه مقابله با اثرات ناشی از رشد توریسم کنترل نشده، نیازمند روشها و شیوه های صحیح برنامه ریزی، طراحی و مدیریت این مکانهاست.


توریسم ساحلی از قدیمیترین انواع گردشگری است. بطوریکه سابقه برخی از تفرجگاههای ساحلی به قرن 19 باز می گردد. در ابتدای امر این فضاها، مختص افرادی بود که تنها برای دیدار از سواحل دریا مراجعه می نمودند، اما در دهه های اخیر بازار گردشگری ساحلی اغلب ترکیبات متنوعی از انواع اقامت و استفاده گردشگران - به ویژه در طول تابستان - تقاضا نموده و با رقابتی فزاینده خواستار سرمایه گذاریهای عمده در زمینه زیرساختها و ایجاد تسهیلات و حفاظت منابع طبیعی اعم از دریا، سواحل، تالابها و سایر میراث طبیعی می باشد. در حقیقت زمان ارضای گردشگر ساحلی، تنها با عواملی چون خورشید، دریا و ماسه سپری شده و گردشگر مدرن امروزی در جستجوی فعالیتها و تجربیات متفاوتی است (ترکیبی از فعالیتهای ورزشی، تفریحی، فرهنگی و میراث طبیعی و...). از میان تمامی فعالیتهایی که در مناطق ساحلی انجام می گیرند، هیچکدام از نظر گستردگی و تنوع به اندازه مبحث توریسم و تفریحات ساحلی نمی باشند بطوریکه طبیعت پویای این بخش و وسعت تقاضا، اغلب طرحهای مربوط را در زمره طرحهای ملی و منطقه ای قرار می دهد و تمامی سواحل بصورت مستقیم و غیر مستقیم تحت تاثیر آن قرار می گیرند. آب پاک، سکونتگاههای ساحلی سالم و محیطی ایمن و لذت بخش، اساس گردشگری ساحلی موفق است. بهمین نحو آبزیان و منابع دریایی (ماهیها، نرمتنان، تپه های مرجانی و تالابها) نیز از موارد مورد توجه می باشند.


گردشگری ساحلی در ایران
با وجودی كه كشورهای حاشیه خلیج فارس از امكانات طبیعی كافی برای رونق توریسم دریایی بهره‌‌ای نبرده‌اند. اما با ساخت جزایر مصنوعی و تسهیلات ساحلی متنوع اقدام به توسعه گردشگری دریایی و ساحلی خود كرده‌اند. در این میان كشور ما با برخورداری از جاذبه‌های بالقوه خود در توریسم دریایی، هنوز در میان كشورهای فعال در زمینه توریسم دریایی جایگاهی ندارد. در صورت حركتی سازمان یافته، ضمن سرمایه‌گذاری‌های كلان، مردم می‌توانند شاهد رونق گردشگری دریایی (ساحلی) و توسعه اقتصادی منطقه خود باشند.

شهرها و بنادر ساحلی و جزایری چون قشم‌، كیش‌ در جنوب ایران و شهرها و بنادر شمالی ایران همچون ساری ، بابلسر ، فریدونکنار ، محمودآباد ، نور ، رویان ، نوشهر ، چالوس ، تنکابن ، رامسر، آستارا، انزلی، رشت و... در صورت ایجاد تاسیسات گردشگری مناسب و استفاده از ظرفیت های موجود در آنها برای جذب گردشگر، می‌توانند در توسعه توریسم دریایی كشور موفق باشند.

كارشناسان گردشگری برگزاری تورهای غواصی‌، تورهای دیدن از تخم‌گذاری لاك پشت‌ها و دیدار از لاك پشت‌های عظیم‌الجثه در جنوب و برگزاری مسابقات ورزشی آبی را در سواحل كشور، فروش صنایع دستی ، پرواز بادبادکها ، جشنواره های ساخت مجسمه های شنی و نقاشی غروب دریا ، والیبال ساحلی ، ماهیگیری ، جشنهای ملی و .... در شمال از جمله اقداماتی می‌دانند كه می‌تواند توریسم دریایی را رونق دهد و باحضور در نمایشگاه‌ های بزرگ توریستی و تفریحی تصویری مناسب از جایگاه واقعی ‌اش را به جهانیان عرضه کند و از سوی دیگر با اتحاذ سیاست‌ های داخلی و خارجی را ترغیب کند. شناسایی الگوهای موفق در دنیا و حمایتی، سرمایه گذاران نحوه استفاده آنها از جاذبه‌های گردشگری دریایی و ساحلی می‌تواند راه میانبر مناسبی برای موفقیت در این حوزه باشد. اما اولین گام در این راه شناسایی آثار و نتایج حاصل از توریسم ساحلی است که می تواند نقش موثری در توسعه پایدار این صنعت و جلوگیری از عوارض ناشی از رشد بدون برنامه و شتابزده آن داشته باشد.

همکاری شورای محترم شهر ساری ، شهرداری ، هیات شنای استان مازندران و ادارات محترم گردشگری ، ارشاد ، صدا و سیما و ... می تواند در رشد و توسعه گردشگری ساحلی موثر باشد .
 جعفر قربان پور